Toolkit Overtijdbehandeling door de huisarts

Toolkit Overtijdbehandeling door de huisarts

19 december 2023

Mocht u als huisartsen overwegen om een overtijdbehandeling te verzorgen, willen we u graag goed informeren over de juridische situatie en over uw verantwoordelijkheid. 

In februari 2019 deed het Gerechtshof Den Haag uitspraak in een hoger beroep tegen de Staat, dat was ingesteld door Bureau Clara Wichmann, Women on Waves en een groep huisartsen. Het Gerechtshof concludeerde dat de wetgever een overtijdbehandeling (OTB, tot en met 44 dagen amenorroe – 16 dagen over tijd) uitdrukkelijk niet beschouwt als een behandeling die is gericht op het afbreken van een zwangerschap in de zin van de Wet afbreking zwangerschap. Ook stelde het gerechtshof vast dat de reikwijdte van artikel 296 Wetboek van Strafrecht niet duidelijk is, onder meer doordat het begrip ‘zwangerschap’ niet is gedefinieerd. Volgens het legaliteitsbeginsel, ook wel aangeduid als nulla poena-beginsel, is een feit niet strafbaar als dat niet uitdrukkelijk in de wet is bepaald. 

Lees meer details over de reactie van het NHG over de bewezen veiligheid van de overtijdbehandeling door de huisarts in het NHG standpunt.

Benadrukt wordt dat onder de huidige wetgeving de huisarts alleen een overtijdbehandeling kan verrichten en géén abortus, alhoewel dit met dezelfde medicatie gebeurt. Een regeling waarin het de huisarts ook toegestaan is om een abortus medicamenteus af te breken (tot 9 weken amenorroe) wordt momenteel getracht wettelijk te verankeren in de Wet Afbreking Zwangerschap. Daartoe is een wetsvoorstel door de Eerste Kamer geaccordeerd in november 2022. In februari 2024 zal de Raad van State duidelijkheid geven over de ingang van de wetswijziging. De voorbereidingen van de implementatiefase zijn al meerdere jaren gaande. Tijdens de voorbereiding is er samen met abortusartsen, een gynaecoloog, FIOM, apotheker en kaderhuisartsen Urogynaecologie gewerkt aan een toolkit zodat de huisarts zelf op een professionele en zorgvuldige wijze te werk kan gaan mocht deze over willen gaan tot een overtijdbehandeling. 

De medische verantwoordelijkheid tijdens het inzetten van de overtijdbehandeling blijft bij u als huisarts om de veiligheid te waarborgen. 

Er wordt wisselend gedacht door abortusartsen over de strafbaarheid van overtijdbehandeling door huisartsen in deze fase van het wetgevingsproces. We adviseren u bij zich aandienende complicaties tijdens de behandeling, contact op te nemen met een lokale specialist van het ziekenhuis, een gynaecoloog of een bevriende abortusarts, zoals u dat ook gewend bent tijdens de begeleiding van een spontane abortus. 

Bij vragen of wens tot overleg kunt u contact opnemen met een van de SeksHAGleden (zie contactgegevens voor SeksHAGleden in bovenste balk, doctolib Siilo werkt het snelst). U kunt daarbij een telefonisch overleg verwachten binnen een of twee werkdagen. 

Scholing

Patiënteninformatie

Naslag

Heeft u vragen of behoefte aan face-to-face groepsnascholing, benader ons gerust.

Nascholing en naslag over seksuele gezondheid

Maak seksuele klachten bespreekbaar in uw praktijk!

Seks. Een onderwerp dat vaak gepaard gaat met schaamte of taboe, zowel aan de kant van de patiënt als die van de dokter. Ter ondersteuning van de nieuwe NHG-Standaard Seksuele klachten heeft het NHG in samenwerking met Rutgers en de SeksHAG diverse praktische materialen ontwikkeld. Hieronder een overzicht:

Nascholing bij u in de regio?

Neem contact op met uw regionale huisarts-expert uit de seksHAG. De lijst met experts vindt u hier (pdf)